Wat er vooraf ging…
Het perceel waarop het Archeologisch park Matilo wordt gerealiseerd kent een rijke historie. Ongeveer tweeduizend jaar geleden lag hier een Romeinse legerplaats, ook wel castellum genaamd. Door de aanwezigheid van de in het fort gelegerde soldaten voelde de inheemse bevolking zich beschermd en vestigde zich in de nabijheid van de versterking, waardoor een kampdorp (vicus) ontstond. Mede door de ligging aan het Kanaal van Corbulo bloeide er een levendige handel op.
In de loop der jaren zijn diverse archeologische opgravingen uitgevoerd, maar het hele terrein is nog niet onderzocht. Uit bodemvondsten blijkt dat ook in latere eeuwen bewoning heeft plaatsgevonden, hoewel de intensiteit onduidelijk is. Om de bodemschatten voor toekomstig onderzoek te behouden wordt het gehele park bedekt met een laag aarde van ca. 1 m.
Bij de realisering van de nieuwbouwwijk Roomburg werd het plan geopperd om op het terrein waar het castellum en kampdorp hebben gelegen een park in te richten. Om de opzet te laten beantwoorden aan de wensen van de toekomstige bewoners werden workshops gehouden. Als belangrijke eisen kwam naar voren dat het park vooral veel groen moet bevatten en voldoende speelgelegenheid moet bieden voor kinderen. Op 16 december 2008 wordt de eerste fase van het plan aan meer dan 60 bewoners gepresenteerd.
Door een burgerinitiatief werd het plan opgevat om de volkstuinen, die in het noordelijke gedeelte liggen, onderdeel van het toekomstige park te laten uitmaken. De gemeente heeft het voorstel overgenomen en een plan ontworpen. De opzet van de tuinen zal echter veranderen. De percelen zullen kleiner worden en de nadruk zal liggen op biodiversiteit en onderlinge communicatie. Vrijwilligers namen de organisatie voor het nieuwe tuincomplex op zich en richtten de Stichting Stadstuinen Leiden op. Als de werkzaamheden van de gemeente zijn afgerond wordt het complex overgedragen aan de stichting die het beheer over zal nemen.